Schoonheid motiveert wetenschappers

Wetenschappers houden zich bezig met feiten. Maar tegelijkertijd zijn ze gevoelig voor schoonheid, blijkt uit een onderzoek van Theos Think Tank en de Cathololic University of America onder wetenschappers in vier verschillende landen. Zij zien het in hun werk en het motiveert heb. Maar een mooie theorie is niet per se waar.

Dit volgt uit een enquête over ‘Werk en welbevinden in de wetenschap’ dat is ingevuld door 3442 actieve wetenschappers (biologen en natuurkundigen) uit India, Italië, het Verenigd Koninkrijk en de VS. In een eerste rapportage over dit onderzoek bespreekt het Britse Theos Think Tank wat de onderzoekers vinden van de rol van schoonheid in de wetenschap. Naast de uitkomsten van enquête hebben de onderzoekers ook diepte-interviews gehouden met een aantal deelnemers.

Complexiteit

Ruim alle deelnemers kwamen wel eens schoonheid tegen in hun werk: slechts 3 procent zag daar nooit iets van. Zo’n driekwart van de Britse wetenschappers vond schoonheid in de fenomenen die zij bestudeerden, 62 procent zag het in wetenschappelijke theorieën. Maar ook in onderwijs (46 procent) en het proces van wetenschap bedrijven (44 procent) zagen wetenschappers schoonheid.

Er was een verschil in de perceptie van schoonheid tussen biologen en natuurkundigen: die eerste groep zag schoonheid vooral in de complexiteit van hun onderzoek, terwijl voor natuurkundigen juist schoonheid zagen in symmetrie en eenvoud. Maar beide groepen vonden ook schoonheid en de ‘elegantie’, de ‘verborgen patronen’ of de ‘innerlijke logica van een systeem’.

Waarheid

Schoonheid werd ook gezien als een motiverende kracht om door te gaan met het onderzoek, of als een gids om de waarheid te vinden. Dat laatste nuanceerden de meeste wetenschappers nog wel: indachtig het beroemde citaat van Richard Feynmann: ‘Het maakt niet uit hoe mooi je theorie is, of hoe slim je bent. Als hij niet overeenkomt met het experiment, is de theorie fout.’ Ook de deelnemers aan het onderzoek die schoonheid zagen in hun werk benadrukten dat voor hen de essentie van het wetenschapsbedrijf is dat je open staat voor informatie die een ‘mooi’ beeld van de werkelijkheid omver gooit.

Meer informatie in het rapport “Beauty is truth” What’s beauty got to do with science?” van Theos Think Tank.
Meer informatie over het volledige onderzoek: www.workandwellbeingstudy.com