Ontdekker crispr-cas genmodificatie verwacht DNA-aanpassing embryo’s

Moleculair bioloog Jennifer Doudna legde samen met haar collega Emmanuelle Charpentier de basis voor de revolutionaire crispr-cas methode om genetische veranderingen in DNA aan te brengen. In een interview met MIT Technology Review stelt zij dat de methode op den duur zou kunnen worden gebruikt om via een ingreep in de genen ziekten te voorkomen.

Doudna en Charpentier kregen in 2020 de Nobelprijs voor Chemie voor hun ontdekking van het crispr-cas systeem waarmee nauwkeurige veranderingen zijn aan te brengen in het erfelijk materiaal van organismen. In het interview gaat Doudna in op de mogelijkheden die dit kan bieden. Zij voorziet bijvoorbeeld dat genetische aanpassing van gewassen belangrijk kan zijn in de reactie op klimaatverandering. Als voorbeeld noemt zij rijstplanten die beter bestand zijn tegen droogte, ontwikkeld op de Universiteit van Californië in Davis.

Ziekte

Een andere mogelijkheid is het aanpassen van micro-organismen in de bodem, zodat zij meer kooldioxide uit de lucht halen en vasthouden. Op die manier is het mogelijk de stijgende concentratie van dit broeikasgas aan te pakken. Met behulp van crisps-cas is het ook mogelijk om meer kennis te vergaren over hoe het DNA, ook dat van mensen, precies functioneert. Met behulp van kunstmatige intelligentie zou het mogelijk moeten zijn om de rol van groepen genen die een rol spelen bij ziekten te achterhalen.

Dat brengt de interviewer ertoe om Doudna te vragen wat ze vindt van genetisch aanpassen van met DNA van mensen. Zij stelt dat het nu te vroeg is om DNA van menselijke embryo’s te veranderen zodat daaruit baby’s met gunstigere eigenschappen worden geboren. De techniek is daar nu niet rijp voor. Maar Doudna stelt dat dit in de toekomst kan veranderen. Zij ziet niets in ‘mensverbetering’ via deze technologie, maar zou wel accepteren dat genetische veranderingen worden aangebracht die de kans verkleinen op ernstige aandoeningen zoals bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer of hart- en vaatziekten.

DNA dialoog

Een aanzienlijk deel van de christelijke medisch ethici ziet het genetisch aanpassen van menselijke embryo’s als problematisch, mede omdat daarvoor experimenten met menselijke embryo’s nodig zijn. Over het aanpassen van het DNA van embryo’s is in Nederland de DNA-dialoog gevoerd, waar onder meer de Nederlandse Patiënten Vereniging aan mee deed.

Bron: MIT Technology Review
Foto: Christopher Michel