Natuurkundige over symmetrie, functie en voorspelbaarheid in de natuur

De in Gabon geboren Nederlandse natuurkundige Ard Louis is hoogleraar aan de universiteit van Oxford. Daar doet hij onder meer onderzoek naar evolutie. In de BioLogos podcast vertelt hij over zijn onderzoek en zijn geloof.

Louis is de zoon van Nederlandse zendindelingen in Gabon. Zijn ouders werkten daar ook allebei als bioloog en brachten hem liefde voor onderzoek bij. In een gesprek met Jim Stump van BioLogos vertelt Louis hoe er nauwelijks spanning was tussen geloof en wetenschap in dat land. Dit veranderde enigszins toen hij naar Nederland kwam, waar hij aan de Universiteit Utrecht natuurkunde ging studeren, al is het voor Louis nooit echt een probleem geweest.

Legoblokjes

Hij richtte zich vooral op theoretische natuurkunde, wetenschap die met een krijtje, pen en papier en een computer wordt bedreven. Daarbij kreeg Louis belangstelling voor vragen vanuit de biologie, vooral over een onderwerp als zelforganisatie, wat gemeengoed is in organismen. Maar hoe kan dat? Louis vergelijkt het met Legoblokjes met lijm die je in een doos schudt: daar komt toch geen trein uit? Daarnaast was hij geïnteresseerd in de evolutie van dit soort systemen.

Louis vertaalde dit op een wiskundige manier: de bouwbeschrijving van eiwitten kun je zien als een algoritme. Zijn hypothese was dat korte algoritmes eenvoudiger ontstaan en dus vaker zullen voorkomen in de evolutie. Eenvoudige algoritmes zullen gebruik maken van veel herhaling en leiden tot meer symmetrische structuren. Een eiwit met de instructie ‘stapel tien dezelfde blokken op elkaar’ komt vaker voor dan een instructie die tien blokken beschrijft.

Intelligent Ontwerp

Zijn onderzoek laat zien dat de natuur inderdaad deze aanpak volgt. Een wetenschappelijke publicatie hierover verscheen in maart van dit jaar in het tijdschrift PNAS. Louis stelt dat hiermee aannemelijker kan worden gemaakt hoe evolutie komt tot ‘oplossingen’. Hij erkent dat inspiratie voor dit onderzoek kwam van kennissen die de theorie van Intelligent Ontwerp aanhangen, iets wat Louis zeker niet doet.

Zij vroegen zich af hoe evolutie zonder ingrijpen van een ontwerper in de totale ruimte van mogelijk eiwitten via alleen toevallige mutaties kon komen tot zoveel functionele eiwitten. Louis vond het een goede vraag en zijn recente onderzoek laat een mogelijk antwoord daarop zien. Het maakt evolutie minder afhankelijk van toeval.

Vragen

Louis neemt in de podcast ook afstand van ‘natuurlijke theologie’, die een Godsbewijs vanuit de natuur probeert af te leiden. Daar staat tegenover dat een atheïst als Dawkins ook een soort natuurlijke theologie bedrijft: hij probeert het bewijs dat er géén god is af te leiden uit de natuur.

Volgens Louis heeft een beter begrip van hoe de natuur werkt voor Christenen een toegevoegde waarde: het laat meer van de grandeur van God zien. Op de vraag van de interviewer of er theologische vragen zijn waarop hij graag een antwoord wil hebben reageert hij ontkennend. ‘Theologie levert vaak meer vragen op dan antwoorden. En goede wetenschap doet hetzelfde. Dus hopelijk leveren onze antwoorden weer interessante nieuwe vragen op. Ik heb wel allerlei theologische interesses die ik wil volgen, maar dat is iets voor een volgend gesprek.’

Bron: Podcast BioLogos