Geschreven door Marnix Medema / 

29 augustus 2011 / 

Met uitsterven bedreigd

Ik ben zeer zeldzaam. Ja, vrijwel uniek. Volgens het onderzoek van ForumC naar de levensbeschouwing van wetenschappers werk ik in het meest goddeloze vakgebied dat er is, de biologie: 64% van alle biologiehoogleraren noemt zichzelf atheïst, en slechts 7% theïst. Blijkbaar ben ik – ook al ben ik geen hoogleraar – een soort collector’s item, een curiositeit. Over niet al te lange tijd zetten ze me op de Rode Lijst, en mag ik alleen nog ecologisch gevangen worden.

Natuurlijk overdrijf ik hier, maar deels wordt er wel zo aangekeken tegen gelovige wetenschappers: als een vreemde en onnatuurlijke combinatie. Wetenschappers zijn toch juist de mensen die goed nadenken in plaats van dingen te geloven?  Dat blijkt toch ook uit het onderzoek? Van alle hoogleraren is tenslotte bijna de helft atheïst, drie keer zoveel als in de doorsnee van de Nederlandse bevolking.  Hoe beter men kan nadenken, hoe atheïstischer men is.

Maar is dat echt zo? Als dat zo is, dan kunnen biologen blijkbaar ook veel beter nadenken dan wiskundigen en filosofen, die zo’n vier keer zoveel theïsten tellen.  En hoewel ik zelf bioloog ben en het dus leuk zou vinden als het waar was, durf ik dat toch geen moment te geloven.

Ok, misschien zijn atheïsten niet per se intelligenter zijn dan theïsten. Is het dan wellicht zo dat ze atheïst zijn omdat ze beter toegang hebben tot informatie die laat zien dat religie onzinnig is? Juist de biologen weten tenslotte alles over bijvoorbeeld evolutie.  Die weten dat de wetenschap inmiddels bewezen heeft dat de mens slechts een toevallig product van mutatie en selectie is, waar geen God aan te pas gekomen kan zijn. En dat mensen slechts de neiging hebben om in God te geloven doordat hun voorouders ergens per ongeluk een God-gen hebben opgeduikeld. Toch?

Maar waarom zagen belangrijke grondleggers van de evolutiebiologie als Asa Gray, Ronald Fisher en Theodosius Dobzhansky dan geen enkel obstakel om christelijk geloof en evolutie te combineren? Misschien omdat bovenstaande feiten eigenlijk geen feiten zijn, maar vooral inkleuringen van feiten: je kan met net zo veel (of eigenlijk net zo weinig) recht zeggen dat de wetenschap bewijst dat evolutie overduidelijk doelgericht is en wel haast door een God bedacht móet zijn.

Nog één poging dan: zijn veel wetenschappers wellicht atheïst omdat ze vrij denken en met een open blik naar waarheid zoeken? Immers, religieuze mensen zijn vaak conservatief bekrompen en moralistisch, toch? Het zou kunnen dat ze alleen in iets achterhaalds blijven geloven, omdat ze geen afstand durven doen van hun denkhokje.

Maar ook dit gaat volgens mij niet op… bekrompen houdingen vind je helaas net zo goed onder atheïsten als onder christenen of moslims. En er zijn talloze mensen die juist door met een open blik naar waarheid te zoeken uiteindelijk bij het christelijk geloof uitkwamen: ik ben er zelf één van.

Eigenlijk snap ik er niets van, waarom zo weinig biologen in God geloven. Uiteindelijk is er gewoon geen goede reden voor mij om zo zeldzaam te zijn. Why should the devil have all the good biology?

Marnix Medema