Mag het ook gewoon ‘leuk’ zijn?
Wetenschappelijk verantwoord nadenken over het geloof (apologetiek) wordt voornamelijk gebruikt om het christelijk geloof te verdedigen. In sommige gevallen wordt ook de aanval niet geschuwd, wat het een serieus spel van aanval en verdediging maakt. Maar mag je ook ‘apologetiek bedrijven’ puur voor de fun, gewoon omdat het leuk is om te doen?
Hoogleraar natuurkunde Arie van de Beukel verdedigde zijn geloof in God in de boeken die hij aan het eind van zijn wetenschappelijke carrière schreef, onder andere in Waarom ik blijf. Professor Carlo Beenakker verdedigt niet alleen zijn geloof maar ook de huidige paus in een podcast elders op deze site, en de geneticus Francis Colins noemt, in zijn boek waarin hij uitlegt waarom hij zowel wetenschapper als gelovige is, DNA ‘de taal van God’. Een voorbeeld van aanvallende apologetiek is te vinden bij hoogleraar psychiatrie Herman van Praag. Hij valt keihard aan wanneer hij stelt dat atheïsme een afwijking van het brein is. Ook theoloog Stefan Paas is aanvallend bezig wanneer hij in het boek Hete Hangijzers beweert dat moraliteit iets is wat ‘van boven’ moet komen, en dus een bewijs is dat er een hogere, morele macht bestaat.
Het spel loopt voor gelovigen niet altijd goed af. Creationisme bleek een onhoudbare verdediging te zijn en Intelligent Design een tijdelijke, snel afgeweerde aanval. Maar dat is niet erg en nou eenmaal ‘part of the game’: sometimes you win, sometimes you loose.
Naast de ‘profs’ die het spel zeer kundig spelen, zijn er ook veel mensen, zoals ik, die het gewoon leuk vinden om zo nu en dan gezellig een balletje te trappen. Mij doe je geen groter plezier dan aan een lange tafel met veel (liefst atheïstische) vrienden, goede wijn en lekker eten, te mijmeren over het al dan niet bestaan van God, het leven, en de laatste wetenschappelijke inzichten op dit gebied. Ook het lezen van een (populair-) wetenschappelijk boek, het liefst voor de open haard of onder de parasol op het strand, waar de link met het geloof in meer of mindere mate aanwezig is (denk aan Eeuwig bewustzijn van van Lommel, of Kopstukken van Jeroen Geurts) vind ik meer dan genieten. Met het lezen van leuke opiniestukken en artikelen over geloof en wetenschap die ik krijg via mijn social networks, vul ik mijn pauzes. En als kers op de taart smul ik van de relletjes die er zo nu en dan zijn tussen spelers die elkaar verwijten het spel niet volgens de regels te spelen (denk aan Draaisma, Swaab en van Lommel), die te lezen zijn in kranten en bladen of te zien zijn op TV. Voor mij is het dus vooral een amusant en interessant tijdverdrijf. Een partijtje spelen op zaterdag in een amateurclub: eerst lekker sportief bezig zijn en daarna met zijn allen aan het bier. Gewoon lekker leuk.
Natuurlijk loop ik hierbij wel eens blessures op. Soms kan een gezellig gesprek met een (on)gelovige kennis ineens uitlopen op een heftige woordenwisseling. Of ben ik zo hard en ver aan het nadenken dat ik opeens overal aan begin te twijfelen. Dat kan gebeuren en is op dat moment erg vervelend. Soms leidt dat er toe dat ik even afstand neem, even een tijdje op de reservebank. Maar meestal duurt dat niet lang. Ik word ofwel uitgedaagd door mijn omgeving om weer mee te spelen, of de strijd wordt weer zo spannend dat ik wel mee móet doen. En eenmaal op het veld geniet ik weer met volle teugen: wat is het onderwerp geloof & wetenschap toch ontzettend leuk!
