Geheime ongelovigen

In veel landen krijgen ongelovigen te maken met vervolging of discriminatie. Een recent onderzoek laat zien dat in de VS bepaalde groepen atheïsten niet voor hun ongeloof durven uitkomen. Dat blijken vooral vrouwen, Republikeinen en inwoners van de zuidelijke staten te zijn.

Een onderzoek van postdoc sociologie aan Rice Universtity, Jacqui Frost, richtte zich op de vraag onder welke omstandigheden atheïsten hun ongeloof verbergen. Atheïsme kan in bepaalde kringen een stigma opleveren, en Frost, die werkt in het onderzoeksprogramma van Elaine Howard Ecklund, een bekende onderzoeker op het terrein van de sociologie van geloof en wetenschap, wilde weten hoe atheïsten omgaan met dat stigma.

Vijandigheid

Frost gebruikte informatie uit een representatief landelijk onderzoek, waarin atheïsten oververtegenwoordigd waren. De resultaten laten zien dat er – tegen de verwachting in – over het geheel genomen geen verband is tussen de mate van vijandigheid over hun ongeloof die atheïsten rapporteren en de mate waarin zij dat ongeloof verbergen voor de omgeving.

Maar in bepaalde kringen bleek er een hoger percentage geheime ongelovigen te zijn, atheïsten die niet voor hun ongeloof durven uitkomen. Het gaat om vrouwen, geregistreerde Republikeinen, inwoners van de zuidelijk staten en atheïsten die nog steeds religieuze diensten bijwonen.

Openheid

Volgens Frost zijn deze uitkomsten goed verklaarbaar. ‘Wanneer iemand al tot een achtergestelde groep behoort, zoals vrouwen, of horen bij een zeer religieuze groep – zoals de Republikeinse partij, of inwoners van het zuiden van de VS – is het logisch dat deze mensen niet ook nog eens het stigma van een ‘uit de kast gekomen’ atheïst willen dragen’, stelt zij in een interview over haar onderzoek. Eerdere studies lieten zien dat atheïsten in de VS de meest gewantrouwde en minste geliefde groep vormen.

Aangezien in 2015 al een kwart van alle Amerikanen geen religieuze overtuiging meer had werpt dit de vraag op hoe ongelovigen moeten worden beschermd tegen stigmatisering. Volgens Ecklund kan juist openheid over het eigen ongeloof daarbij helpen. Ook zouden atheïsten elkaar kunnen opzoeken voor onderlinge steun. De onderzoekers stellen dat hun resultaten kunnen helpen bij het begrijpen van religieuze discriminatie. Hun bevindingen zijn gepubliceerd in het tijdschrift Social Forces.

Bronnen:
Abstract Social Forces: Patterns of Perceived Hostility and Identity Concealment among Self-Identified Atheists
Nieuwsbericht: Rice University: Atheists More Likely To Hide Beliefs If They’re Women, Republicans, Southerners Or Were Previously Religious
Illustratie: Shutterstock