Evolutiecongres van ForumC in het nieuws

Verschillende kranten doen verslag van het congres ‘Waar komen we vandaan?’ over de geschiedenis van het debat over schepping en evolutie in Nederland. Op vrijdag 23 september 2011 werd dit mede door ForumC georganiseerd aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Het Reformatorisch Dagblad kopt: ‘Omarmen evolutie opstap naar ontkerkelijking’ en verwijst daarvoor naar de lezingen van dr. Mirjam Buitenwerf over ‘moderne vrijzinnige theologen’ in de negentiende eeuw, en dr. Hittjo Kruyswijk over Schriftgezag en evolutie in de Gereformeerde Kerken in de jaren 1950-80. Het RD concludeert: ‘Hoewel forumlid Taede Smedes ontkende dat het omarmen van de evolutietheorie een aanjager is geweest van de secularisatie, spreken de feiten boekdelen.’

Het Nederlands Dagblad wijst in het artikel ‘Evolutiedebat gaat net als veertig jaar geleden’ (24-09-2011, p. 5) op de parallellen tussen een filmfragment uit 1969 dat tijdens het congres werd getoond en het congres zelf. In het filmfragment is te zien hoe mensen uit de achterban van Vrije Universiteit in debat gaan met bioloog prof. Jan Lever. ‘De complexiteit van het menselijk lichaam bewijst voor Lever onomstotelijk het bestaan van een scheppende God. Maar de eerste hoofdstukken van het Bijbelboek Genesis kan hij niet meer letterlijk lezen, vanwege de  wetenschappelijke gegevens vanuit de evolutietheorie. Een man meldt zich bij de microfoon en stelt Lever de vraag hoe hij dat dan moet zien: ‘Voor mij zijn Adam en Eva historische personen; wij kennen zelfs de namen van enkele van hun kinderen. Hoe zit dat dan als er voor hen ook al mensachtige wezens waren? Voor mij is dit een geloofszaak.’

Pakweg een uurtje daarna doet zich – 42 jaar later – een vergelijkbare situatie voor. ‘Als er geen eerste mens is geweest, hoe kunt u dat dan combineren met Bijbelse gegevens en met name de zondeval?’, vraagt een deelnemer aan forumlid Gijsbert van den Brink.’ Het ND constateert: het debat verschuift van groep naar groep, maar vertoont opvallende overeenkomsten. Het besluit met een citaat van Van den Brink: ‘Omarming van het evolutionisme hoeft niet te leiden tot ontkerkelijking. ‘Denk aan de discussie over het heliocentrisme. De zeventiende-eeuwse theoloog Voetius vond dat een christen absoluut niet kon beweren dat de zon het middelpunt is van het heelal. Later is die opvatting toch gemeengoed geworden zonder dat mensen hun geloof kwijtraakten.’

Ook in het Nederlands Dagblad een opiniebijdrage van Ab Flipse onder de titel ‘Diepe wortels creationisme’ (te lezen in pdf op de website van Ab Flipse) waarin hij zijn lezing van het congres samenvat. Hij laat zien hoe gedurende de twintigste eeuw in de neocalvinistische traditie in Nederland het creationisme vanuit Amerika werd geïmporteerd. Hoewel het nooit onomstreden was, ging het creationisme een steeds grotere rol spelen en raakte diepgeworteld. Hierdoor werden de debatten over schepping en evolutie – in de jaren dertig, zestig-zeventig, en nu weer – op scherp gesteld.

Eerder verscheen in Trouw een artikel over het congres: ‘God kan de wereld ook via evolutie geschapen hebben’

De bundel met lezingen is uitgegeven in de Ter lezing-reeks onder de titel Waar komen we vandaan? Anderhalve eeuw evolutiedebat in protestants-christelijk Nederland. Deze kost € 5,00 incl. porto- en administratiekosten. Bestellen kan via: hdc@ubvu.vu.nl