11 maart 2012 / 

‘De mens is meer dan een rationeel wezen’

Nieuws

‘Er is geen enkele reden om te denken dat alleen strikte logica tot waarheid kan leiden,’ schrijft hoogleraar wiskunde Ronald Meester in een opinieartikel in Trouw. Hij pleit voor ‘een completer wereld- en mensbeeld’, ‘waarin het bedrijven van wetenschap een voornaam element is, maar waarin ruimte is voor kennis die op andere manieren te verkrijgen is.’

Meester reageert op een artikel van natuurkundige Max Tegmark, waarin deze stelde dat iedereen altijd zou moeten handelen naar wetenschappelijke inzichten, en dat een zogenaamde ‘wetenschappelijke levensstijl’ vanzelf tot een betere wereld en succes zou leiden.

Hiertegenover stelt Meester: ‘Wetenschappers bestuderen de werkelijkheid zoals deze zich aan ons openbaart met een ‘woordenboek’ in de hand. Daarin staat alles wat in een beschrijving toegestaan is om voor wetenschappelijk door te mogen gaan. Maar dat bevat geen woorden als ‘plan’, ‘zin’, ‘ethiek’, ‘moraal’ of ‘emotie’, en de reikwijdte van deze benadering is beperkt.’

‘Tegmark wil ons doen geloven dat wij rationele wezens zijn, en dat wij meningen moeten veranderen zodra deze niet stroken met de feiten. Een veel te simplistische gedachte, want zo eenvoudig zit een mens gelukkig niet in elkaar. Ik weet zeker dat ook Tegmark de belangrijkste beslissingen in zijn leven niet heeft genomen op basis van wetenschappelijke logica. De mens is niet reduceerbaar tot een logisch denkend object.’

‘In plaats van de naïeve gedachte dat alleen wetenschap tot waarheid en succes kan leiden, pleit ik voor een completer wereld- en mensbeeld, waarin het bedrijven van wetenschap een voornaam element is, maar waarin ruimte is voor kennis die op andere manieren te verkrijgen is. We leven niet in een wetenschappelijke wereld, en het is niet altijd mogelijk om beslissingen langs wetenschappelijke weg te nemen.’

Lees het hele opinieartikel van Ronald Meester in Trouw (11-03-2012)