Bekeringsverhalen als inspiratie voor vaccin-communicatie

In religieuze communicatie nemen bekeringsverhalen een belangrijke plaats in. Ook in de filosofie en de retorica spelen ze een rol. Nu hebben onderzoekers getest of ze ook werken bij het wegnemen van twijfel over coronavaccins.

In klassieke bekeringsverhalen vertellen mensen hoe ze een (nieuw) geloof hebben aangenomen. Het is een vorm die sinds enige tijd ook in de belangstelling staat van communicatiewetenschappers. Dat bracht een groep onderzoekers onder leiding van assistent professor journalistiek en massacommunicatie Jeff Conlin van de universiteit van Kansas ertoe om te zien of ‘bekeringsverhalen’ van mensen die eerst negatief dachten over coronavaccinnatie maar vervolgens van mening veranderden nuttig waren om vaccintwijfelaars over de streep te trekken.

Betrouwbaar

Zij lieten mensen in de periode van eind 2020 tot beging 2021 een online enquête invullen, waarin ze wat basisinformatie over zichzelf gaven en ook hun mening over vaccinatie vermeldden. Dit gebeurde in de periode waarin de eerst coronavaccins goedgekeurd werden, maar nog niet beschikbaar waren in de VS.

Na het invullen van de vragenlijst kregen ze een van zes verschillende verhalen te lezen: drie ervan prezen op verschillende manieren de vaccins aan, drie bestonden uit verhalen van mensen die eerst twijfelden maar uiteindelijk toch voor vaccinatie kozen. De deelnemers moesten daarna aangeven of hun houdingen ten opzicht van vaccinatie was veranderd. Ook moesten ze aangeven hoe betrouwbaar ze de informatie vonden.

Twijfels

De bekeringsverhalen hadden een grotere invloed op de mening van mensen met twijfels over de vaccins dan de verhalen die het vaccin alleen aanprezen. Dat gold vooral voor mensen met een sterke twijfel over de vaccins. Ook de mening van de deelnemers over de betrouwbaarheid van de bron speelde een belangrijke rol.

‘Maar het is niet zo dat het altijd voor iedereen werkt’, benadrukt Conlin. ‘Er moet een overeenkomst zijn in de psychologische toestand van de bron van de boodschap en degene die de boodschap ontvangt.’ In één van de ‘bekeringsverhalen vertelt ene Jamie dat hij twijfelde aan de vaccinatie, maar van mening veranderde na een gesprek met zijn zwager, die arts is. De twijfel sluit aan bij deelnemers die zelf sterk twijfelen, vooral wanneer ze Jamie en zijn zwager geloofwaardig vinden. Maar mensen die minder sterk twijfelen veranderen eerder van mening door argumenten.

Meningen

De resultaten laten zien dat ‘bekeringsverhalen’ een rol kunnen spelen bij acceptatie van coronavaccins. Maar hele harde uitspraken durft Conlin daar niet over te doen: het aantal deelnemers was te klein om echt representatief te zijn en het onderzoek vond plaats vroeg in de pandemie. Sinds die tijd zijn mensen blootgesteld aan een stortvloed van meningen en (mis)informatie over vaccins. Wel laat het onderzoek zien dat specifieke groepen elk op een verschillende manier moeten worden benaderd. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Health Communication.

Bron: Persbericht Kansas University
Illustratie: de bekering van Paulus, door Cornelis Cort (1533-1578) Metropolitan Museum / Wikimedia